Mbyll Menunë
Enjte, Korrik 4
Publikimet e plota

Lufta për të Vërtetën: Shpalosja e Përpjekjeve për diskreditimin e Historisë dhe Stabilitetit të Kosovës

Shkarko Ing
Shkarko ALB
Gurakuç Kuçi – Studiues

Abstrakt:

Ky punim shqyrton tre raste të arrestimeve për spiunazh në Kosovë, ku përfshihen dy individë serbë dhe dy shqiptarë të lidhur me Agjencinë Serbe të Informacionit dhe Sigurisë (BIA). Qëllimi i këtyre spiunëve ishte të diskreditonin Ushtrinë Çlirimtare të Kosovës (UÇK), të ndryshonin narrativën e masakrës së Reçakut, të krijonin një “shtëpi të verdhë” të ngjashme me atë në veri të Shqipërisë dhe të destabilizonin shtetin e Kosovës duke nxitur konflikte ndëretnike. Nëpërmjet analizës së rasteve specifike dhe teorive të motivimit, ky punim hedh dritë mbi arsyet pse individët angazhohen në spiunazh kundër vendit të tyre, përpjekjet e Serbisë për të manipuluar historinë dhe stabilitetin e rajonit dhe tendencat për të pushtuar Kosovën.

Fjalë kyçe: spiunazh, BIA, AKI, UÇK, shtëpi e verdhë, Serbi, konflikte ndëretnike, NATO.

1. Hyrje

Agjencia Kosovare e Inteligjencës (AKI), në bashkëpunim me subjektet tjera të sigurisë, ka zbuluar dhe kapur me sukses katër spiunë të lidhur me Agjencinë Serbe për Inteligjencën e Sigurisë (BIA). Arrestimet përfshinin dy shtetas serbë dhe dy shqiptarë etnikë, të cilët u ndaluan në dy raste të veçanta.

Objektivat kryesore të dy individëve shqiptarë etnikë të lidhur me BIA-n ishin dëmtimi i reputacionit të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës (UÇK), diskreditimi i masakrës së Reçakut, provokimi i konflikteve ndëretnike dhe poshtërimi i ndërhyrjes së NATO-s në Kosovë. Në vitin 2009, tre persona të lidhur me BIA u kapën në Kosovë. Më vonë, një individ tjetër u identifikua si anëtar i një grupi që synonte të sajonte dhe kompensonte dëshmitarët e rremë në lidhje me rastin e supozuar të trafikimit të organeve nga UÇK-ja. Çuditërisht, ky individ mbante poste zyrtare brenda aparatit shtetëror të Kosovës.

Serbia është angazhuar vazhdimisht në aktivitete spiunazhi kundër Kosovës dhe zbulimet e fundit janë vetëm një pjesë e vogël e operacioneve të saj. Së fundmi është zbuluar se Rusia përmes agjentëve serbë ka ndikuar edhe tek politikanët dhe institucionet e Bashkimit Evropian. Prandaj, këto veprime janë të mirëplanifikuara dhe të synuara strategjikisht. Për të zbardhur objektivat e këtij vendi, ne jemi angazhuar në studimin e rasteve të fundit dhe të një rasti spiunazhi të vitit 2009, duke përfshirë kuadrin teorik.

Ky studim përdor një qasje kërkimore cilësore, duke analizuar raste specifike të arrestimeve për spiunazh dhe materiale hetimore të marra nga burime të hapura. Duke kombinuar analizën e burimeve të hapura, rrethanat rajonale dhe qasjen e Serbisë kundër Kosovës, studimi synon të kuptojë motivet dhe qëllimet strategjike të individëve të përfshirë në spiunazh. Teoritë e motivimit, faktorët psikologjikë dhe socialë përdoren për të interpretuar sjelljet dhe vendimet e spiunëve.

Pyetja kërkimore e punimit është: “Cilat janë arsyet dhe motivimet kryesore që i shtyjnë individët të angazhohen në spiunazh kundër vendit të tyre dhe si ndikon kjo në përpjekjet e Serbisë për të manipuluar historinë dhe stabilitetin e Kosovës?”

Variabla e varur e punimit është: “Synimet strategjike të Serbisë kundër Kosovës përmes spiunazhit”.

2. Arsyet pse njerëzit angazhohen në spiunazh kundër vendit të tyre

2.1. Teoritë e motivimit

  • Teoria e zgjedhjes racionale: Kjo teori sugjeron që individët të marrin vendime bazuar në interesat e tyre personale (Scott, 2000). Në kontekstin e spiunazhit, një individ mund të zgjedhë të punojë për një vend tjetër nëse beson se përfitimet, të tilla si përfitimi financiar ose përparimi personal, tejkalojnë rreziqet dhe pasojat e mundshme.
  • Teoria e Shkëmbimit Social: Kjo teori thotë se individët përfshihen në sjellje të bazuara në shpërblimet dhe kostot që lidhen me ato sjellje (Cropanzano & Mitchell, 2005). Në rastin e spiunazhit, një individ mund të peshojë përfitimet e mundshme (p.sh. përfitimi financiar, kënaqësia personale) kundrejt kostove (p.sh. pasojat ligjore, izolimi social) dhe të vendosë që përfitimet janë më të mëdha se kostot.
  • Faktorët psikologjikë: Faktorët psikologjikë të tillë si dëshira për pushtet, ndjenja e besnikërisë ndaj një vendi tjetër, ose nevoja për eksitim dhe aventurë mund të motivojnë gjithashtu individët të përfshihen në spiunazh (Wilder, 2017).

2.2. Faktorë Shtesë

  • Rrethanat personale: Individët që përballen me vështirësi financiare, kriza personale ose sfida të tjera mund të jenë më të ndjeshëm ndaj premtimeve për përfitime financiare ose përfitime të tjera të ofruara nga një qeveri e huaj.
  • Besnikëria dhe identiteti: Individët që ndihen të shkëputur nga vendi i tyre ose kanë një ndjenjë të fortë besnikërie ndaj një vendi tjetër mund të jenë më të prirur për t'u përfshirë në spiunazh.
  • Mundësi dhe lehtësi: Disponueshmëria e mundësive dhe lehtësia e aksesit në informacione të ndjeshme mund të ndikojnë gjithashtu në vendimin e një individi për t'u përfshirë në spiunazh.
  • Faktorët kulturorë dhe socialë: Faktorët kulturorë dhe socialë si mungesa e krenarisë kombëtare, koncepti i imazhit postkolonial ose dëshira për të qenë pjesë e një komuniteti më të madh mund të kontribuojnë gjithashtu në vendimin e një individi për t'u përfshirë në spiunazh.
  • Larja e trurit dhe manipulimi: Në disa raste, individët mund të detyrohen ose manipulohen për t'u përfshirë në spiunazh përmes manipulimit psikologjik, shantazhit ose formave të tjera të shtrëngimit.

3. Dy identitete, një spiun

Nga viti 2002, një spiun serb, Marko Knezheviq, dyshohet se ka vepruar në Kosovë me pseudonimin “Drugi Crni”, duke u paraqitur si gazetar i “TV Most” me seli në Zveçan. Më 30 maj 2024, Policia e Kosovës e arrestoi Knezheviqin pas një hetimi dhe zbulimi nga Agjencia Kosovare e Inteligjencës. Arrestimi ndodhi për shkak të përdorimit të identiteteve të dyfishta nga Knezheviq, pasi pasaportat e tij serbe dhe kosovare nuk përputheshin (Teve, 2024).

Foto 1: Marko Knezheviq, i arrestuar si spiun i BIA-s, vepronte në Kosovë nën kamuflazhin e gazetarit të TV MOST

Ky arrestim hedh dritë mbi operacionet klandestine të Serbisë në Kosovë, duke vënë në pah përpjekjet e vazhdueshme të vendit serb për të minuar stabilitetin rajonal. Përfshirja e Knezheviqit me "TV Most" nxjerr në pah përdorimin strategjik të medias për të shpërndarë propagandë dhe për të manipuluar opinionin publik. Duke u paraqitur si gazetar, ai ishte në gjendje të mblidhte inteligjencë dhe të përhapte dezinformata, duke i shërbyer interesave të Serbisë dhe me gjasë duke organizuar dhe ndihmuar grupet terroriste si "Brigadat e Veriut" dhe "Rojet e Urës". Knezheviq ishte një bashkëpunëtor i ngushtë i cili i raportoi Aleksandar Vulin, zëvendëskryeministër aktual në qeverinë serbe, ish-ministër i Punëve të Brendshme dhe ish-drejtor i BIA-s.

Prania e pajisjeve të avancuara teknologjike në zotërimin e Knezheviqit sugjeron se Serbia ka investuar shumë në mjete të sofistikuara të vëzhgimit dhe spiunazhit. Kjo nënvizon përkushtimin e vendit ndaj operacioneve të fshehta të dizajnuara për të kompromentuar sigurinë dhe sovranitetin e Kosovës. Për më tepër, identitetet e dyfishta të Knezheviqit në Kosovë dhe pasaportat serbe ngrenë pikëpyetje rreth shkallës së infiltrimit të Serbisë në jetën shoqërore dhe institucionale të Kosovës.

Ky zbulim ka implikime të rëndësishme për sigurinë rajonale, duke sugjeruar se Serbia ka qenë në gjendje të depërtojë në strukturat e Kosovës dhe të mbledhë informacione të ndjeshme.

4. AKI zbulon dy “shqiptarë të mirë” që i shërbejnë Serbisë për të shtrembëruar historinë e luftës

Agjencia Kosovare e Inteligjencës (AKI), pas një hetimi dhe mbledhjes së të dhënave inkriminuese,

Foto 2: Bedri Shabani, i arrestuar si spiun i BIA-s

ka dëshmuar para Gjykatës Supreme të Kosovës, duke u angazhuar në veprimet ligjore që çuan në arrestimin e dy personave, Bedri Shabanit dhe Muharrem Qerimit, nën akuzën e bashkëpunimit me Agjencinë Serbe për Informacion dhe Siguri (BIA). Dëshmitë e mbledhura nga AKI-ja tregojnë se këta individë po minonin në mënyrë aktive Kosovën, Ushtrinë Çlirimtare të Kosovës (UÇK) dhe narrativën historike të luftës së Kosovës.

Bedri Shabani, ish-doganier gjatë regjimit të Sllobodan Millosheviqit në vitet 1990, dhe Muharrem Qerimi, ish-zyrtar i Policisë së Kosovës deri pas shpalljes së pavarësisë së Kosovës, i cili u shkarkua nga ky institucion për shkak të keqpërdorimit të një veture të konfiskuar, u zbulua se kishin kontakte të ndërsjella brenda BIA-s, konkretisht me Serdjan Rosic, serb nga Ferizaj. Ky i fundit është një emër i njohur nga dëshmia e Bogolub Janicevic në Hagë. Qëllimi kryesor i këtyre të burgosurve ishte manipulimi i provave dhe orkestrimi i dëshmitarëve kundër UÇK-së.

Foto 3: Dëshmia ku përmendet Serdjan Rosic

Bedri Shabani, ish-doganier gjatë regjimit të Sllobodan Millosheviqit në vitet 1990, dhe Muharrem Qerimi, ish-zyrtar i Policisë së Kosovës deri pas shpalljes së pavarësisë së Kosovës, i cili u shkarkua nga ky institucion për shkak të keqpërdorimit të një veture të konfiskuar, u zbulua se kishin kontakte të ndërsjella brenda BIA-s, konkretisht me Serdjan Rosic, serb nga Ferizaj. Ky i fundit është një emër i njohur nga dëshmia e Bogolub Janicevic në Hagë. Qëllimi kryesor i këtyre të burgosurve ishte manipulimi i provave dhe orkestrimi i dëshmitarëve kundër UÇK-së.

Bedri Shabani, veçanërisht, ka qenë aktivisht i përfshirë në përpjekjet e Serbisë për të shtrembëruar historinë e masakrës së Reçakut. Serbia vazhdimisht ka promovuar narrativën e saj se masakra e Reçakut ishte inskenuar nga UÇK-ja dhe bashkësia ndërkombëtare. Objektivi kryesor i këtij revizionizmi historik është të minojë ndërhyrjen e NATO-s në Kosovë, e nxitur nga masakra e Reçakut dhe përgjigja e William Walker. Ndërhyrja e NATO-s në Kosovë ishte një përgjigje ndaj gjenocidit të kryer nga shteti serb ndaj shqiptarëve në Kosovë nën udhëheqjen e Sllobodan Millosheviqit.

Sipas informacioneve të deritanishme, Bedri Shabani ka luajtur një rol të rëndësishëm në këtë fushatë dezinformative. Ai u përpoq të krijonte një kopje të "shtëpisë së verdhë" të ngjashme me atë në veri të Shqipërisë, duke sajuar një tregim se UÇK-ja ishte e përfshirë në trafikun e organeve njerëzore. Synimi strategjik i Shabanit ishte lidhja e ish spitalit ushtarak të UÇK-së në fshatin Mollopolc të Shtimes me masakrën e Reçakut, pasi këto dy fshatra janë gjeografikisht afër.

Muharrem Qerimi vazhdimisht e ka portretizuar veten si agjent i shërbimeve sekrete britanike. (T7, 2024)

4.1. Zbulimi i përpjekjeve të Serbisë për të shtrembëruar historinë e Kosovës

Arrestimi i fundit i Bedri Shabanit dhe Muharrem Qerimit nga Agjencia Kosovare e Inteligjencës (AKI) ka hedhur dritë mbi përpjekjet e vazhdueshme të Serbisë për të shtrembëruar historinë e Kosovës dhe për të minuar stabilitetin e saj. Këta dy persona, të dyshuar se punonin për Agjencinë Serbe të Sigurisë dhe Informacionit (BIA), u zbulua se ishin aktivisht të përfshirë në përhapjen e dezinformatave dhe manipulimin e opinionit publik kundër Kosovës.

4.2. Sfondi dhe motivimet

Aktivitetet e Shabanit dhe Qerimit datojnë që nga vitet 1990 kur ata ishin të punësuar në institucionet serbe, kohë kur shqiptarët ishin të përjashtuar nga institucionet dhe jeta publike në ish-Jugosllavi. Shabani ka punuar në regjimin e Serbisë si doganier dhe pas luftës kryesisht ka jetuar jashtë Kosovës, ndërsa Qerimi është shkarkuar nga Policia e Kosovës për keqpërdorim të automjetit të sekuestruar dhe më vonë është angazhuar në sektorin e patundshmërive, duke u paraqitur si dikush i fuqishëm që punon për AKI-në apo një tjetër shërbim inteligjent.

4.3. Objektivat dhe Metodat

Qëllimi parësor i Shabanit dhe Qerimit ishte shtrembërimi i historisë së masakrës së Reçakut, një ngjarje kyçe në Luftën e Kosovës. Serbia vazhdimisht ka kërkuar të imponojë narrativën e saj se masakra u organizua nga Ushtria Çlirimtare e Kosovës (UÇK) dhe komuniteti ndërkombëtar. Në mënyrë të veçantë, Shabani është përfshirë në këtë fushatë, duke tentuar të fabrikojë një “shtëpi të verdhë” të ngjashme me atë ku UÇK-ja akuzohet për trafikim të organeve njerëzore. Synimi i tij ishte shtrirja strategjike e vendndodhjes dhe lidhja e objektit dhe masakrës me ish-spitalin ushtarak të UÇK-së në fshatin Mollopolc, afër Reçakut.

4.4. Kontaktet dhe Operacionet

Shabani dhe Qerimi kishin kontakte me BIA-n si fizikisht ashtu edhe përmes kanaleve të tjera përmes Serdjan Rosic. Kohët e fundit, ata kishin tentuar të organizojnë një incident etnik në Kosovë të ngjashëm me ato të viteve 1980, 1990, apo periudhat e pasluftës. Kjo sugjeron se ata ishin pjesë e një rrjeti më të madh që synonte destabilizimin e rajonit.

Foto 4: Srdjan Rosic, agjenti serb i BIA-s

Implikimet dhe pasojat

Arrestimi i Shabanit dhe Qerimit ka implikime të rëndësishme për sigurinë dhe stabilitetin e Kosovës. Aktivitetet e tyre ishin të dizajnuara për të dëmtuar shtetin e Kosovës dhe për të minuar reputacionin e tij ndërkombëtar. Për më tepër, plani i tyre keqdashës kundër William Walker, një figurë kyçe në komunitetin ndërkombëtar, nxjerr në pah shkallën e përpjekjeve të Serbisë për të manipuluar dhe frikësuar.

4.5. Mohimi nga BIA

Arrestimi i Bedri Shabanit dhe Muharrem Qerimit shërben si një kujtesë e ashpër e përpjekjeve të vazhdueshme të Serbisë për të shtrembëruar historinë e Kosovës dhe për të minuar stabilitetin e saj. Hetimi i AKI-së ka zbuluar një rrjet kompleks dezinformimi dhe manipulimi që synon të dëmtojë Kosovën dhe reputacionin e saj ndërkombëtar. Mohimi i çdo komunikimi apo bashkëpunimi nga BIA serbe me dy personat e arrestuar (САОПШТЕЊЕ 05.06.2024. Безбедно-информативна Агенција, nd) është një tregues i qartë i përfshirjes së tyre në këto aktivitete dhe panikut të tyre për ekspozimin dhe kundërekspozimin e qëllimeve serbe. . Komuniteti ndërkombëtar duhet të jetë vigjilent dhe të vazhdojë të mbështesë Kosovën në përpjekjet e saj për t'iu kundërvënë aktiviteteve destabilizuese të Serbisë.

5. Zbulimi i përgjimeve: Komplot për destabilizimin etnik në Kosovë

Në një përgjim telefonik të publikuar nga GeoPost, një bisedë mes Bedri Shabanit dhe Serdjan Rosic zbulon disa detaje kyçe, pavarësisht se disa pjesë janë censuruar. Biseda, edhe pse e shkurtër në publikimin e saj publik, na ofron njohuri domethënëse:

  • Biseda ka ndodhur një ditë pas incidentit në Banjskë, e vërtetuar nga referenca për ngjarjet e një dite më parë.
  • Diskutohet qartë për nxitjen e incidenteve etnike, përmendjen e të tjerëve që ndezin situatën, ndërsa shtojnë benzinë për ta përkeqësuar atë.
  • Shabani e pyet Rosicin për ecurinë e “filmave”, duke nënkuptuar përgatitjet për çështje të ndryshme kundër Kosovës.
  • Shabani shpreh shqetësimin mes miqve të tij, duke sugjeruar se rreth tij ka një grup mbështetës.
  • Ai kërkon miratimin nga Rosic për të nxitur diçka ose për ta lënë atë "të flejë".
  • Rosic e siguron atë se do t'i përcjellë të gjitha kërkesat dhe fjalët e tij.
  • Biseda ka ndodhur nga Graçanica, pasi Shabani përmend ndalimin aty për të diskutuar para se të vazhdohet udhëtimi për në Prishtinë.
  • Shabani ka lidhje të dyshimta me shumë persona, duke përmendur se nuk i regjistron numrat e telefonit por i mban mend (TheGeoPost, 2024).

GeoPost ka publikuar edhe një përgjim të dytë të Bedri Shabanit me Sedjan Rosic, ku marrim informacione të reja të mëtejshme:

  • Nga biseda konfirmohet se ata janë takuar fizikisht disa ditë para përgjimit në qytetin e Nishit të Serbisë më 17.05.2023.
  • Telefonata ka ndodhur më 23.05.2023, ku mësohet se Rosic ka lidhje profesionale me “kolegun tjetër”, Bogoljub Janicijevic, i cili në vitin 1999 ishte shef i të ashtuquajturit “Sekretariati i Punëve të Brendshme” për Ferizaj.
  • Gjatë bisedës mësohet se në ditën e takimit me BIA-n në Nish, Shabani kishte dorëzuar tre tekste. Audioja është e censuruar dhe nuk dihet se cilat janë ato tekste!
  • Lidhur me këtë, Shabani kishte pyetur: “A keni pasur rast t’i shihni më parë?” të cilës Rosic i përgjigjet me "jo" (The GeoPost, 2024).

5.1. Analiza e Bisedës

Ky përgjim telefonik paraqet rrezik të qartë dhe prezent për stabilitetin e brendshëm të Kosovës. Diskutimi për incidentet etnike dhe përgatitjet kundër Kosovës sugjeron një strategji të koordinuar për destabilizimin. Përfshirja e një grupi mbështetës rreth Shabanit, të cilët janë të shqetësuar, tregon se ai ka një rrjet të gjerë bashkëpunëtorësh që mund të jenë të përfshirë në aktivitete subversive.

Garancia e Rosic për përcjelljen e kërkesave të Shabanit tregon për një bashkëpunim të ngushtë dhe efektiv mes tyre, duke sugjeruar se këto aktivitete janë të mirëorganizuara dhe të planifikuara. Fakti që biseda u zhvillua në Graçanicë, një zonë e ndjeshme etnikisht, dhe përmendja e udhëtimit drejt Prishtinës ngre shqetësime për përhapjen e ndikimit të tyre në të gjithë rajonin.

Përgjimi i dytë zbulon një koordinim të mirë-koordinuar dhe një plan të detajuar për destabilizimin e Kosovës. Takimet fizike, lidhjet profesionale me figura të rëndësishme të sigurisë serbe dhe përfshirja e shërbimeve të inteligjencës sugjerojnë një rrezik të madh për stabilitetin rajonal. Këto aktivitete janë planifikuar dhe organizuar me përpikëri, duke kërkuar vëmendje të posaçme nga autoritetet kosovare dhe ato ndërkombëtare për të parandaluar çdo përshkallëzim të mëtejshëm të situatës.

5.2. Hakmarrja e Serbisë

Si kundërpërgjigje ndaj arrestimit të spiunëve të BIA-s në Kosovë, Serbia duket se po përdor një strategji të ekuivalencës duke arrestuar një individ nga Leposaviqi, me pretendimin se ai tradhtoi njerëzit e tij për 500 euro (Alo, 2024). Për më tepër, Serbia po sajon informacione të tjera të rreme dhe po i shpërndan ato përmes mediave pro-Vuçiq (Novosti, 2024).

6. Shpend dhe Muharrem Qerimi: E kaluara e errët e dy vëllezërve

Muharrem Qerimi, i cili u arrestua nga Policia e Kosovës me urdhër të Prokurorit pas zbulimit të AKI-së si operativ i BIA-s, tregon se e kaluara e tij dhe e njërit prej vëllezërve të tij kanë qenë në konflikt me ligjin. Muharrem Qerimi ka shërbyer në Policinë e Kosovës si hetues i krimeve të rënda deri pas shpalljes së pavarësisë së Kosovës, por për shkak të keqpërdorimit të pozitës zyrtare është shkarkuar nga Policia.

Vëllai i Muharrem Qerimit, Shpend Qerimi, është në burg për një shpërthim në lokalin e natës Sekiraca shumë vite më parë dhe është dënuar nga gjykata me 25 vjet burgim (IndeksOnline, 2024).

Ky raport mbështetet vetëm në burime të konfirmuara, jo në ato të supozuara.

7. Ish-polic serb, spiun i BIA-s

Foto 5: Struktura e kooperativës në spiunazh
Foto 5: Struktura e kooperativës në spiunazh

Një ish-pjesëtar i Policisë së Kosovës nga komuniteti serb ka qenë i arrestuari i fundit nga Policia e Kosovës me urdhër të Prokurorit Special të Kosovës. Aleksandar Vlajic, pas një hetimi disa mujor të Agjencisë Kosovare të Inteligjencës, u zbulua se ishte në shërbim të BIA-s serbe (Dukagjini, 2024). Sipas njoftimit të prokurorit, arrestimi u bë mbrëmjen e 26 qershorit 2024 (Dukagjini, 2024). Sipas informacioneve nga Instituti OCTOPUS, përveç ndarjes së informacionit me BIA-n e Serbisë, Vlajic kishte edhe një rrjet të madh burimesh informacioni (Musliu, 2024). Rrjeti i spiunazhit të Vlajic u shtri në:

  • Dogana e Kosovës,
  • OJQ-të serbe,
  • OSBE dhe UNMIK në veri të Kosovës,
  • Organizata të caktuara ndërkombëtare në Prishtinë, dhe
  • Mediat në Graçanicë (Musliu, 2024b).

8. Tre spiunë të BIA-s: Arrestuar nga PK, Liruar nga EULEX, Branislav Nikolic dhe të tjerë

Tre serbë, dy prej të cilëve shtetas serbë dhe një nga Kosova, janë arrestuar nga Policia e Kosovës në vitin 2009 nga Drejtoria kundër Krimit të Organizuar në një operacion të zhvilluar në Çagllavicë të Prishtinës. Igor Jucinac, Milutin Radanoviç dhe Predrag Zheljkovic u kapën duke blerë dëshmitarë të gatshëm të dëshmonin kundër UÇK-së për rastin e supozuar të trafikimit të organeve në "shtëpinë e verdhë" në veri të Shqipërisë, ku UÇK-ja akuzohej për trafikim të organeve njerëzore.

Sipas përgjimeve dhe dëshmive, ata kanë paguar deri në 100 mijë euro për të blerë një dëshmitar që do të dëshmonte rrejshëm kundër UÇK-së. RTK kishte sjellë pamje ekskluzive që tregonin se si këta individë po tentonin të blinin dëshmitarë (RTK, 2020).

Në atë kohë, EULEX-i, duke shfrytëzuar kompetencat e tij të garantuara, e mori rastin nga Policia dhe Gjykatat e Kosovës, pastaj i liroi të mbroheshin në liri, por individët kishin ikur nga Kosova dhe nuk ishin kthyer më.

Si u lanë të lirë, mbetet një mister i vërtetë, pse prokurori i liroi kur akuzoheshin për vepra të rënda penale.

Igor Jocinac më vonë mesa duket ka tentuar të kthehet në Kosovë, por tani si punëtor shëndetësor, pasi është gjetur në listën e pagave të spitalit në Sterpcë, i cili nuk ishte funksional por ku ishin paguar 21 persona (Insajderi, 2019).

U zbulua edhe përfshirja e Branislav Nikoliqit në këtë fushatë kundër UÇK-së. Ky i fundit është vëllai i Bratislav Nikoliqit, i cili ishte kryetar i Komunës së Shtërpcës.

Bratislav Nikolic u bë kryetar i komunës së Sterpcës në vitin 2009 me Partinë e Pavarur Liberale të udhëhequr nga Slobodan Petroviç. Në vitin 2010, pati një sulm në shtëpinë e Nikoliqit në Sterpce (B92, 2010). Pas krijimit të Listës Serbe me Marrëveshjen e Brukselit, Nikoliq kaloi në këtë subjekt politik dhe në shtator të vitit 2015, Nikoliq njoftoi se rreth 3000 qytetarë të Shtërpcës iu bashkuan Partisë Përparimtare Serbe (SNS) të Aleksandër Vuçiqit dhe Listës Serbe, duke thënë se Kryeministri i atëhershëm i Serbisë dhe presidenti i SNS-së, Aleksandar Vuçiq, “merret me probleme specifike të qytetarëve, pati negociata të vështira në Bruksel dhe siguroi formimin e Komunitetit Serb të Komunave” (Spalovic, 2015).

Me sa duket, Bratislavi kishte ndikuar që vëllai i tij Branislav të avanconte në pozita të ndryshme në Kosovë. Branislav është emëruar anëtar i Bordit në Postën e Kosovës me vendim në vitin 2012 (Insajderi, 2019). Më pas ai u emërua në vitin 2016 si këshilltar i ish-presidentit të Kosovës Hashim Thaçi, por u shkarkua në qershor 2019 pas më pak se katër vitesh punë, pas zbulimeve se ishte pjesë e BIA-s (Voa, 2019).

Branislav Nikolic, si kandidat për deputet me Listën Serbe për Kuvendin e Kosovës, në vitin 2019 ka arritur të bëhet deputet ligjërisht në mungesë të vendimit gjyqësor për fajësinë apo pafajësinë e tij (Koha, 2019).

9. Përfundim

Rasti i 24 shtatorit 2023, ku Serbia ndërmori një sulm terrorist në veri të Kosovës me qëllim që të kthejë atë zonë nën kontrollin e grupeve terroriste të udhëhequra nga Radojiçiq dhe më pas ta shpallë atë zonë autonome, tregon se spektri i angazhimit në këto veprime. është i gjerë dhe shumë më i madh se vetëm rasti Banjska.

Me zbulimin e përgjimeve që përfshijnë Bedri Shabanin dhe Srdjan Rosic, zbulojmë se ambiciet e Serbisë shtrihen përtej marrjes së Kosovës veriore; synojnë të përfshijnë tërë pjesën verilindore të Kosovës. Prandaj, nuk është rastësi që kanë vendosur 48 baza ushtarake përgjatë gjithë kufirit me Kosovën.

Foto 6: Bazat ushtarake serbe në kufirin me Kosovën

Serbia nuk ka hequr dorë nga pretendimet e saj mbi të gjithë territorin e Kosovës dhe në ambiciet e saj, arritja ideale do të ishte ripushtimi i Kosovës në tërësi. Megjithatë, realisht, ata synojnë të paktën verilindjen e Kosovës dhe mundësisht t'i aneksojnë pjesën tjetër Shqipërisë si një territor i zvogëluar. Prandaj, mund të presim përshkallëzim të konflikteve si ato të Banjskës apo konflikteve etnike në pjesë të tjera të Kosovës, siç dëshmohet nga qëllimet e Serbisë të dëgjuara në përgjimet që përfshijnë Shabanin dhe Rosic.

Prandaj, jo rastësisht kemi deklaratën e presidentit serb Aleksandar Vuçiq se do të presin ndryshime të rrethanave gjeopolitike për çështjen e Kosovës. Kështu, ata presin që konfliktet globale të përshkallëzohen dhe një ndryshim në ekuilibrin e forcave dhe interesave globale.

Megjithatë, arritja e këtyre planeve strategjike kërkon veprime strategjike përmes luftës hibride dhe këto mjete po përdoren në nivele të shumta nga Serbia.

Rasti i Dik Martit, hartuesit të dokumentit që pretendon krime nga UÇK-ja që përfshin trafikimin e organeve njerëzore në “shtëpinë e verdhë” në veri të Shqipërisë, i shton një dimension të ri kësaj situate komplekse. Në vitin 2020, Marty u përball me kërcënime serioze me vdekje nga BIA serbe, sipas autoriteteve zvicerane të sigurisë (SwissInfo, 2024). Edhe pse BIA mohoi atentatin ndaj Martyt (Vasques, 2022), pasi mohoi lidhjet e saj me spiunët e arrestuar në Kosovë, Marty vazhdoi të mbrohej nga forcat zvicerane të sigurisë dhe daljet e tij ishin nën siguri të rreptë, duke çuar përfundimisht në vdekjen e tij. në dhjetor 2023. Qëllimi i Serbisë në këtë atentat ishte të fajësonte shqiptarët për vrasjen e Martit dhe kështu të falsifikonte më tej faktet për krimet e inskenuara për trafik organesh. Vetë Marty e pranoi ekzistencën e këtij plani (SwissInfo, 2024).

Ky rast ilustron se Serbia është e gatshme të sakrifikojë këdo për të arritur objektivat e saj kundër Kosovës. Përveç rastit të Dik Martit, ne kemi synimet e tyre keqdashëse ndaj William Walker-it, gatishmërinë e tyre për të sakrifikuar serbët për të ndezur konfliktin etnik në Kosovë dhe përvetësimin e parave të popullit serb për të krijuar propagandë të rreme përmes luftës hibride.

Pas shqyrtimit të ngjarjeve të paraqitura në punim, është e qartë se Serbia ka disa objektiva të rëndësishme brenda agjendës së saj strategjike:

  1. Riformulimi i narrativës së Masakrës së Reçakut: Serbia kërkon të rishkruajë kauzën historike të Masakrës së Reçakut, duke e paraqitur atë si një akt të kryer nga Ushtria Çlirimtare e Kosovës (UÇK), duke e shfuqizuar veten nga përgjegjësia.
    1. Diskreditimi i ndërhyrjes humanitare të NATO-s: Serbia synon të minojë legjitimitetin e ndërhyrjes së NATO-s pas Masakrës së Reçakut dhe masakrave të tjera, duke e paraqitur atë si një komplot kundër Serbisë dhe duke vënë në pikëpyetje justifikimin e saj.
    1. Delegjitimimi i pavarësisë së Kosovës: Duke lënë anash vendimin e GJND-së, Serbia kërkon të minojë legjitimitetin e Kosovës, duke argumentuar se është shkelur e drejta ndërkombëtare.
    1. Viktimizimi dhe Revizionizmi Historik: Serbia synon ta portretizojë popullsinë e saj si viktima të gjenocideve të kaluara, veçanërisht gjenocidit nazist dhe veprimeve të ustashëve kroatë kundër serbëve. Duke theksuar këto ngjarje historike, Serbia kërkon të gjenerojë simpati dhe mbështetje ndërkombëtare për veprimet e saj në rajon.

Kështu, qëllimet afatshkurtra dhe afatmesme të Serbisë janë të dizajnuara për të diskredituar dhe dobësuar veprimet e fuqive perëndimore, përfshirë ndërhyrjen humanitare të NATO-s në vitin 1999 kundër veprimeve ushtarake serbe që synojnë ndalimin e gjenocidit në Kosovë. Ky manipulim i narrativës synon të ndërtojë një histori alternative ndërkombëtare që përputhet me interesat e Serbisë, me inkurajimin nga Rusia dhe Kina për të poshtëruar veprimet e SHBA-së, NATO-s dhe vendeve perëndimore në mbarë botën dhe për të forcuar grupin BRICS.

Ndërsa synimet afatgjata i kemi përmendur në fillim të konkluzioneve. Serbia me zbulimin e spiunëve duket se është tronditur rëndë për faktin se zbulohet për qëllimet e tyre terroriste si në rastin Banjska vitin e kaluar.

10. Referenca:

Shpërndaje.

Postime të ngjashme

Shto një koment
Lini një përgjigje

sq
sq en_US sr_RS de_DE fr_FR hr bs_BA uk ru_RU it_IT es_ES pt_PT ja sv_SE cs_CZ mk_MK nl_NL zh_TW